Strona główna » praca w UE » Firmy, przedsiębiorstwa » Jak wykorzystać możliwości, jakie oferuje unijny rynek? » Uczciwa konkurencja

Konkurencja ma decydujące znaczenie dla wzrostu gospodarczego i jest podstawowym celem polityki unijnej. Z tego względu UE opracowała przepisy gwarantujące swobodną i uczciwą konkurencję na europejskim rynku. Komisja Europejska ma obowiązek dbać o to, aby konkurencja nie ulegała zakłóceniom. Jest też uprawniona do korygowania antykonkurencyjnych zachowań.

Polityka antymonopolowa

Przepisy antymonopolowe zabraniają firmom zawierania między sobą porozumień ograniczających konkurencję lub nadużywania dominującej pozycji na rynku.

Porozumienia

Porozumienia między dwoma lub większą liczbą firm ograniczające konkurencję są zabronione (art. 81 Traktatu WE). Na przykład zawieranie umów kartelowych między konkurentami, zmierzające do kontrolowania cen i podziału rynków, ogranicza konkurencję.

Niektóre porozumienia przynoszą korzyści - na przykład wspieranie postępu technicznego lub poprawę dystrybucji - i dlatego są dopuszczalne.  Istnieją nawet wyłączenia grupowe dla niektórych kategorii - takich jak badania i rozwój oraz transfer technologii. Porozumienia te muszą spełniać pewne warunki, aby mogły zostać uznane za zgodne z unijnymi regułami konkurencji.

Nadużywanie pozycji dominującej

Zabrania się przedsiębiorstwom zajmującym dominującą pozycję nadużywania tej pozycji (art. 82 Traktatu WE). Przykładem nadużycia jest sytuacja, w której firma stosuje praktykę rażącego zaniżania cen w celu wyeliminowania konkurentów z rynku.

Komisja Europejska zwraca szczególną uwagę na skargi wnoszone w tym zakresie przez małe przedsiębiorstwa.

Zabronione są również połączenia, które tworzą i umacniają dominującą pozycję. Połączenia przekraczające określone progi muszą być zgłaszane Komisji. Połączenia pomiędzy małymi przedsiębiorstwami zasadniczo nie podlegają procedurom unijnym, ale można wobec nich stosować przepisy krajowe.

Aby móc stosować reguły zakazu, Komisja może wszczynać dochodzenia i nakładać kary. Może zażądać informacji i przeprowadzić niespodziewane kontrole pomieszczeń przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa naruszające przepisy antymonopolowe UE mogą być karane grzywną lub zmuszone do płacenia okresowych kar pieniężnych.

Pomoc państwa

Kraje UE niekiedy promują pewne działania gospodarcze lub chronią przemysł krajowy, wykorzystując w tym celu środki publiczne. Taki rodzaj wsparcia ze strony rządu rodzi ryzyko postawienia niektórych przedsiębiorstw w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do konkurentów, a tym samym powoduje zakłócenie konkurencji. Z tego względu Traktat WE zasadniczo zabrania udzielania pomocy państwa.

Istnieją wyłączenia dla pomocy uzasadnionej wspólnym interesem, Traktat zaś określa dokładnie sytuacje, w których pomoc państwa jest dopuszczalna. Komisja Europejska ma obowiązek monitorować tego rodzaju wsparcie oraz utrzymywać równowagę między pozytywnymi i negatywnymi skutkami dla takich działań dla konkurencji.

Spółki mogą informować o przypadkach pomocy państwa, która ich zdaniem została nielegalnie przyznana konkurentom, wypełniając formularz skargi dostępny w Internecie.

Wyłączenia

Na przestrzeni lat UE opracowała rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych, w których wyraźnie wskazano, kiedy wsparcie uznawane jest za uzasadnione i które umożliwiają krajom UE udzielanie określonych rodzajów pomocy państwa bez konieczności wcześniejszego powiadamiania każdorazowo Komisji o tym fakcie.

Obecnie obowiązujące przepisy zostały zharmonizowane i skonsolidowane w ogólnym rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych obejmującym małe przedsiębiorstwa, rozwój regionalny, badania, innowacje, szkolenia, zatrudnienie, kapitał podwyższonego ryzyka, ochronę środowiska i promowanie przedsiębiorczości.

Pomoc państwa na rzecz małych przedsiębiorstw

Ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych ułatwia rządom wspieranie małych przedsiębiorstw, upraszcza procedury i podnosi próg, do wysokości którego wsparcie publiczne nie jest uważane za zagrażające konkurencji. Stanowi również wsparcie dla unijnego programu "Small Business Act", pozwalając krajom UE na wspieranie małych przedsiębiorstw na różnych etapach rozwoju.

Reforma pomocy państwa

Od 2005 r. zachęcano kraje UE do udzielania mniejszej, ale lepiej ukierunkowanej pomocy, aby zwiększać zatrudnienie i pobudzać wzrost gospodarczy oraz rekompensować niepowodzenia rynkowe, na jakie narażone są małe przedsiębiorstwa.