Pracownicy z nowych państw członkowskich – uzgodnienia przejściowe
Swobodny przepływ pracowników to podstawowe prawo, na mocy którego obywatele danego państwa członkowskiego mogą pracować w innym kraju UE na takich samych warunkach jak obywatele tego kraju.
Postanowienia przejściowe dotyczące dziesięciu państw, które przystąpiły do UE 1 maja 2004 r. (Czechy, Estonia, Cypr, Litwa, Łotwa, Węgry, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia) oraz dwóch państw, które przystąpiły do UE 1 stycznia 2007 r. (Bułgaria, Rumunia) przewidują, że przez okres maksymalnie do siedmiu lat można stosować pewne ograniczenia w swobodnym przepływie pracowników pochodzących z tych krajów.
Ograniczenia te dotyczą jedynie swobody przemieszczania się w celu podjęcia pracy i mogą różnić się w zależności od kraju.
Co przewidują traktaty o przystąpieniu?
Postanowienia przejściowe zawarte w traktatach o przystąpieniu z 16 kwietnia 2003 r. dotyczących przystąpienia Czech, Cypru, Estonii, Litwy, Łotwy, Malty, Polski, Słowacji, Słowenii i Węgier oraz z 25 kwietnia 2005 r. dotyczących przystąpienia Bułgarii i Rumunii przewidują, że w okresie pierwszych dwóch lat od chwili przystąpienia do UE, dostęp do rynku pracy w „starych” państwach członkowskich będzie zależeć od przepisów i polityki w tym zakresie w tych krajach. W praktyce oznacza to, że pracownicy z „nowych” państw członkowskich będą musieli posiadać pozwolenie na pracę.
Krajowe regulacje prawne mogą być przedłużone na okres kolejnych trzech lat. Istnieje jednak możliwość przedłużenia stosowania rozwiązań krajowych o kolejne dwa lata, jeżeli na rynku pracy danego państwa członkowskiego występują poważne zakłócenia i jeżeli poinformuje ono o tym Komisję.
Uregulowania przejściowe w żadnym wypadku nie mogą być stosowane dłużej niż siedem lat.
Pracownicy pochodzący z państw, które przystąpiły do UE 1 maja 2004 r. i 1 stycznia 2007 r. i którzy są objęci środkami przejściowymi muszą być traktowani w sposób bardziej uprzywilejowany niż pracownicy z krajów spoza UE. Osobie, która uzyska prawo dostępu do rynku pracy, przysługuje równe traktowanie.
Państwa członkowskie, które przystąpiły do UE 1 maja 2004 r. lub 1 stycznia 2007 r. i w stosunku do których „stare” państwa członkowskie stosują ograniczenia, mają prawo do nałożenia równoważnych ograniczeń na pracowników z tych krajów.
W traktacie o przystąpieniu Cypru nie przewidziano żadnych ograniczeń dotyczących swobodnego przepływu pracowników. W przypadku Malty istnieje możliwość skorzystania z klauzuli ochronnej.